Автомайлар екі негізгі белгі бойынша– өзінің арнауы бойынша, сонымен қатар, физикалық сипаттамалары бойынша жіктеледі. Ерекшеліктерді анықтау барысында да тұтқырлық параметрлері және мотор жұмыс істеген кезде оны пайдаланғанда майдың қызатын максималды температурасы ескеріледі.
Көптеген тесттер нәтижелері бойынша майдың белгілі класқа сәйкестігін анықтайды. Ерекшелік 4 белгі бойынша анықталады:
- Ауыстырудың ұсынылған аралығы (қызмет ету мерзімі)
- Экологиялық қауіпсіздік талаптарына сәйкес келуі
- Жанармай шығынының деңгейі – көрсеткіш, мотор майларының энергияны үнемдейтін ерекшелікте ғана маңызды.
- Пайдалану барысында температураның көтерілу деңгейі
Ағымды мезетте әлем бойынша автомобильді майлардың бірсыпыра жіктеу жүйелері қолданылады - SAE, API, ACEA, JASO, ILSAC және ГОСТ.
Бүкіл әлемде қолданылатын жалғыз жүйе – бұл SAE бойынша жіктелу, осы жөнінде сілтемеде оқуға болады.
SAE ерекшеліктерінен кейін аса кең таралғандары – API және ACEA. Таңбалауды қалай оқиды және мотор майларындағы осы жіктелу жүйелерінің әріптері мен сандары нені білдіреді, осыны осы мақала айтып береді.
API бойынша мотор майларының жіктелімі
API – American Petroleum Institute институт атауынан шыққан аббревиатура – дәл осы жерде 1947 ж API жүйесі құрылған болатын.
В API жіктелудің 3 негізгі түрі қарастырылған:
- Трансмиссия элементтеріне арналған
- Жанармайда жұмыс істейтін қозғалтқыштарға арналған
- Дизельді жанармаймен жұмыс істейтін моторларға арналған
Мотор майларын API бойынша таңбалау
Көптеген әуесқой автомобильшілер жаңа майды жүйеге құю қажет болған кезде автомайдағы бөтелкеде жазылған таңбалауды қалай оқу керектігін білмей жатады. Бұл жағдайда әрбір әріп және сан, әрине, ақпараттық жүктемеге ие болады.
Әріптердің мағынасы
API бойынша мотор майларының стандарттары екі әріптік таңбалауды білдіреді:
- 1-әріп: қозғалтқыш типін білдіреді - S – бензинді қозғалтқыш , С – дизельді қозғалтқыш
- 2-әріп: сапа стандартын білдіреді, әріп алфавит басынан алыстаған сайын, сапасы жоғарлай бастайды. Заманауи стандарт бензинді қозғалтқыштар үшін - L, дизельді қозғалтқыш үшін – F болады
Соңғы буындағы май слэш арқылы бөлінген екі атауға да ие бола алады, мысалы API SG/CE – ол бензинді де, дизельді де моторларға арналған дегенді білдіреді.
Мотор майындағы санның мағынасы
Егер автомай дизельді ІЖҚ арналған болса, онда таңбалауға санды қосады:
- Сан 2 – екі тактілі дизельге арналған мотор майларының таңбалануы;
- Сан 4 – ауыр төрт тактілі қозғалтқышқа арналған автомайлар.
Мотор майларының ACEA бойынша кластары
ACEA жіктелімі 1991 ж Еуропада 1972 жылдан бастап қолданыста болған CCMC жүйесінің орнына қабылданды, автомобиль өнеркәсібінің аса ықпалды және ірі еуропалық өкілдерімен ұсынылатын мотор майларының сапасына қойылатын барлық талаптарды біріктірді.
Автомай сапасының еуропалық стандарттары америкалық стандарттарға қарағанда аса талапты болып келеді, сондықтан, АСЕА және API ерекшеліктерін тікелей салыстыруға болмайды.
ACEA майды 3 негізгі топқа бөледі:
- A/B — жанармайда немесе дизельмен жұмыс істейтін жеңіл автомобильдер моторларына арналған. Бүгінгі таңда 4 класты анықтайды: A1/B1-04, A3/B3-04, A3/B4-04, A5/B5-04.
- С – жіктелімде 2004 жылы ғана пайда болған жаңа класс: экология бойынша заманауи аса қатаң талаптарға сәйкес келетін дизельді және бензинді ІЖҚ арналған. Бүгінгі таңда санатта 3 класс бөлінеді: С1-04, С2-04, С3-04.
- E - дизельмен жұмыс істейтін жүк автомобильдерінің моторларына арналған. 2004 жылдың соңынан бастап 4 класс бар - Е2-96, шығарылым 5, Е4-99, шығарылым 3, Е6, Е7.
Санаттағы мотор майының сапасы әріптен кейін бір санмен белгіленеді, сан көп болған сайын, өнімге соғұрлым жоғары талап қойылады. Сондай-ақ, өндірушілер көп жағдайда тағы екі санды көрсетеді, олар ACEA мотор майларының класының соңғы нұсқасын енгізген жылын білдіреді.
